بررسی شیوع اختلالات گیجگاهی - فکی در سطح مراکز بهداشت شهر تهران در تابستان ۱۳۸۱

سابقه و هدف: اختلالات مفصل گیجگاهی - فکی از جمله اختلالات سیستم جونده می باشند که درصد بالایی از افراد جامعه حداقل یکی از علایم این اختلالات را در عمر خود تجربه می کنند. تشخیص زودرس و درمان های ساده و پیشگیرانه می تواند از بروز بسیاری عوارض نامطلوب پیشگیری نماید. با توجه به ارایه آمارهای متفاوت در مورد شیوع tmd در جوامع مختلف، این تحقیق با هدف بررسی شیوع اختلالات گیجگاهی - فکی (tmd) در مراکز بهداشتی و کلینک های شهر تهران در تابستان 1384 صورت پذیرفت.مواد و روشها: در این تحقیق توصیفی - تحلیلی با روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 1503 نفر (55.8 درصد زن و 44.2 درصد مرد) از سطح 19 مرکز بهداشت و یک کلینیک خیریه در شهر تهران وارد تحقیق شده، اطلاعات آنها توسط دانشجو و دو پروستودنتیست با ضرایب icc=0.119 و =0.772کاپا در فرم های علایم غیرکلینیکی (symptom) و کلینیکی (sign) ثبت گردید. ورود اطلاعات به کامپیوتر با استفاده از نرم افزار spss 9.0 صورت گرفت. تجزیه و تحلیل های آماری جهت متغیرهای کمی و کیفی به ترتیب توسط آزمون های t و chi-square انجام شد.یافته ها: ترتیب شیوع علایم غیرکلینیکی شامل صداهای مفصلی 18.6 درصد، درد عضلات 9.1 درصد و درد مفصل 7.7 درصد و ترتیب شیوع علایم کلینیکی صداهای مفصلی (30.2 درصد)، انحراف در مسیر بازکردن دهان (23.4 درصد)، درد عضلات (17 درصد)، درد مفصل (6 درصد) و محدودیت در بازکردن دهان (1.94 درصد) به دست آمد. شیوع علایم غیرکلینیکی 36.5 و علایم کلینیکی 45.7 درصد بود که رابطه معنی داری بین این دو متغیر مشاهده شد (p<0.001). شیوع tmd، 58.7 درصد بوده است. براکسیزم و سابقه ضربه رابطه معنی داری با tmd داشتن (p<0.001). شیوع التهاب مفصلی با افزایش سن به طور معنی داری بین گروه های سنی افزایش نشان داد (p<0.001).نتیجه گیری: tmd در سطح مراکز بهداشت و کلینیک های شهر تهران در تابستان 1381 در بیش از نیمی از افراد جامعه مورد نظر مشاهده شد. با توجه به معنی دار بودن رابطه براکسیزم و سابقه ضربه با tmd آگاه نمودن جامعه جهت پیشگیری و همچنین آغاز درمان های لازم ضروری به نظر می رسد.